Advies Raad van State helpt gemeenten niet verder met aanpak ondermijning

4 juli 2019

De VNG, Regioburgemeesters en het Nederlands Genootschap van Burgemeesters hebben een gezamenlijke reactie opgesteld voor de Tweede Kamer over het rapport van de Raad van State (RvS) uit maart en de reactie van de ministers van JenV en BZK daarop. De RvS heeft onderzocht hoe de wens van gemeenten om meer informatie die al binnen de gemeente beschikbaar is te kunnen gebruiken in de aanpak van ondermijning, kan worden vormgegeven. Daartoe heeft de RvS ook onderzocht of de uitbreiding van de taken van de burgemeester kan helpen bij de aanpak van ondermijning. De drie partijen vinden de vraag naar uitbreiding van bevoegdheden van de burgemeester niet interessant, omdat daar niet om gevraagd is. Slechts het mogelijk maken van een ruimere informatie-uitwisseling binnen de gemeente zelf is nodig.

Ondermijning hoog op de agenda
Vooropgesteld, de drie partijen moedigen de mogelijkheden om ondermijning aan te pakken aan. Het is een belangrijk onderwerp om in gezamenlijkheid aan te pakken en onze democratie stevig, betrouwbaar en transparant te maken. Het advies van de Raad van State en de reactie van de ministers daarop gaan echter voorbij aan de problemen die gemeenten op dit moment ervaren.

Waar gemeenten echt mee geholpen zijn
Zo willen gemeenten dat bepaalde gegevens tussen afdelingen met elkaar gedeeld kunnen worden. Daarmee kunnen zij specifieker zicht krijgen op handelingen die in strijd zijn met elkaar. Zoals een uitkeringsgerechtigde die ook als leidinggevende op een horecavergunning staat. Deze informatie mag nu niet bij elkaar gebracht worden, terwijl deze wel voorhanden is. Dat zou de daadkracht van gemeenten om eventuele fraudegevallen op te kunnen sporen vergroten. Daarnaast maakt het bijeen kunnen brengen van specifieke gegevens gemeenten effectiever in hun samenwerking met partners, zoals in het Regionaal Informatie- en Expertisecentrum (RIEC). Nu kunnen zij niet de volledige informatiepuzzel bij elkaar brengen en deze integraal aandragen binnen het RIEC. De afweging of er handhaving nodig is en zo ja of de gemeente dit zelf oppakt of de stap naar een RIEC moet zetten, kan nu onvoldoende scherp worden gemaakt. 

Brief van Regioburgemeesters, VNG en NGB aan de vaste Tweede Kamercommissie voor Justitite en Veiligheid inzake de reactie op het advies van de Raad van State over ondermijning (4 juli 2019)

Notitie taken burgemeester bij ondermijning en binnengemeentelijke gegevensuitwisseling

Brief van de Minister van Justitie en Veiligheid aan de Tweede Kamer over Aanpak ondermijning; reactie op voorlichting Raad van State (6 juni 2019)

Raad van State advies: De rol van gemeenten in de bestuurlijke en integrale aanpak van ondermijning (20 maart 2019)