24 april 2025

In het LOVP stonden verschillende onderwerpen op de agenda. Er is gesproken over de strategische agenda van de politie en thematieken die keuzes en richting vragen voor de politieorganisatie onder de noemer toekomstbestendige politie. Hier wordt in een volgend LOVP verdiepend over doorgesproken. Daarnaast is er over de financiën van de politie gesproken. Het gesprek is vooral gevoerd over de meerjarige financiële problematiek bij de politie. Daarnaast zijn het jaarverslag 2024 van politie en het addendum op de meerjarige aanschrijving vastgesteld. Verder stond het onderwerp Bewaken en Beveiligen op de agenda en is er een gesprek gevoerd over Politie voor Iedereen. Tot slot is kort een update gegeven over de voorbereidingen rond de NAVO-top waarvan kennis is genomen.

Toekomstbestendige politie

De korpschef heeft kort haar strategische agenda toegelicht. Deze agenda is reeds eerder gepubliceerd en ligt inhoudelijk in lijn met eerdere gesprekken over een toekomstbestendige politie zoals deze ook in het LOVP zijn gevoerd. De agenda ziet vooral toe op de doorontwikkeling van het vakmanschap van politie en de organisatie zelf in een veranderende maatschappelijke context. De regioburgemeesters hebben daar kennis van genomen en hebben aangegeven dat ook de randvoorwaarden voor de politie op orde moeten zijn (onder meer verwijzend naar de financiële positie van de politie) om daadwerkelijk de beschreven beweging te kunnen maken.

In vorige LOVP-vergaderingen is aan de hand van meerdere onderwerpen een ‘fundamenteel’ gesprek over de politieorganisatie gestart. In dit LOVP is één thema informatief geagendeerd en zijn twee thema’s toegelicht om verder op te pakken. De eerste betreft publiek-private samenwerking en lokaal het gesprek met winkeliers te voeren over samenwerking en verantwoordelijkheden rond winkeldiefstal. De minister heeft toegezegd verbeterpunten ten aanzien van informatiedeling bij collectieve winkelverboden en de rol van verzekeraars op te pakken in het Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing. De tweede is zichtbaarheid en nabijheid. Afgesproken is dat dit onderwerp, dat zowel de incidentafhandeling, als de dienstverlening en huisvesting raakt, voor het volgende LOVP in juni verder wordt uitgewerkt ter bespreking. Na de zomer volgt het thema online criminaliteit. Bij dit onderwerp hebben de regioburgemeesters aan de voorkant meegegeven dat de focus in het LOVP zich moet richten op de vraagstukken rond de politie en de gezagspositie en dat niet zozeer de brede integrale aanpak als zodanig een onderwerp is wat in het LOVP thuishoort. Ten aanzien van gezagsvraagstukken hebben de regioburgemeesters nadrukkelijk aangegeven dat landelijke interventiestrategieën zich moeten verhouden tot lokaal gezag, zoals ook in het manifest eerder door de regioburgemeesters is aangegeven. De korpschef heeft aangegeven dat dit vraagstuk ook vooral bezien moet worden vanuit het versterken van de lokale opsporing. Daarmee is het expliciet niet gericht op het wegtrekken van lokale verantwoordelijkheid, maar het gaat om samenspel. Ook de minister bevestigt dat er geen sprake is van gezagsverschuivingen.

Financiën

Zowel de jaarverantwoording over 2024 als het addendum van de meerjarige aanschrijving zijn formeel besproken en daarna vastgesteld door de minister. Het gesprek onder het bredere agendapunt financiën heeft zich met name gericht op de meerjarige financiële problematiek van de politie, waar ook in het vorige LOVP bij is stilgestaan. Bekend is dat de politie kampt met een structureel financieel tekort. Dit tekort achtervolgt de politie al langere tijd en is ook met de laatste intensiveringen van dit Kabinet niet opgelost. Dat betekent dat de politie onvermijdelijk ingrijpende keuzes zal moeten maken om de taken en middelen in balans te brengen. Omdat er sprake is van forse onderbezetting en het geld dat daardoor overblijft benut kan worden, is deze problematiek niet acuut, maar doet deze zich wel voor op de langere termijn in de meerjarenbegroting. De korpschef is in overleg met de minister bezig de omvang precies in kaart te brengen en scenario’s op te stellen om de problematiek op te lossen. Wanneer het beeld er is, kan worden gekeken naar duurzame oplossingen en een reëel tijdspad. Daarbij heeft de minister uitgesproken dat hij de zichtbaarheid van de politie zoveel mogelijk intact wil laten. Dit moet zijn weerslag krijgen in de meerjarenbegroting die eind juni moet worden vastgesteld. De regioburgemeesters hebben eerder aangegeven dat ze dit te snel vinden. Zij verwachten dat dit pijnlijke besluiten vraagt en het is op dit moment nog te abstract om daar verantwoording voor te nemen, effecten helder te hebben en voor de zomer keuzes te forceren. Zij zien dit als niet realistisch en onvoldoende onderbouwd. De interne taskforce ombuigingen bij politie levert in de zomer resultaten op en de regioburgemeesters hechten grote waarde aan een zorgvuldig traject. De minister denkt dat er eind mei voldoende basis ligt om dit gesprek te voeren en heeft de LOVP leden gevraagd eind mei/begin juni tot een extra LOVP hierover te komen. De regioburgemeesters hebben benadrukt dan over concrete plannen te willen spreken en te bezien of die verantwoord zijn. Daarbij moet ook bekeken worden in hoeverre er andere keuzes gemaakt kunnen worden met de gelden uit het Hoofdlijnenakkoord om oplossingen te bieden. Daarnaast benadrukken zij dat dit een langjarig probleem is, de control kant bij politie moet verbeterd worden. Zij willen ook in gesprek over een stabielere wijze van financiering. Daarbij willen zij zich inzetten voor een inzichtelijkere begroting, het versterken en verbeteren van de verantwoording, minder etiketten op de gelden richting politie en het bezien van de financieringssystematiek van politie.

Bewaken en Beveiligen

De transitie om te komen tot een stelsel voor het beveiligen van personen onder gezag van de NCTV is een terugkerend onderwerp op het LOVP. In dit LOVP lagen stukken voor die gaan over hoe het gezag in het nieuwe stelsel is vormgegeven en hoe de informatie vanuit de NCTV naar een burgemeester verloopt. De heer Aalbersberg van NCTV heeft de stukken toegelicht. Een en ander betekent dat voor de taakuitvoering beveiligen van personen in het nieuwe stelsel de NCTV het gezag wordt. Concreet kan dat ook gaan over maatregelen die vanuit regionale capaciteit worden opgepakt. Dat politie vanuit haar regionale capaciteit maatregelen uitvoert voor deze taak is niet nieuw, maar nu is wel helder geschetst dat de uitvoering van deze maatregelen ten behoeve van het nieuwe stelsel onder het gezag van de NCTV gebeurt. Daarbij is afgesproken dat er jaarlijks monitoring plaatsvinden op eventuele extra druk op de capaciteit die dat genereert, omdat eerder ook is afgesproken dat deze extra druk als gevolg van deze transitie voor de regionale eenheden dient te worden gecompenseerd. Deze afspraak is herbevestigd. Daarnaast heeft NCTV aangegeven burgemeesters altijd te informeren als iemand in de gemeente een te beveiligen persoon in het stelsel wordt. Mochten er operationele zaken afgestemd moeten worden, politiecapaciteit niet toereikend zijn of er mogelijk openbare ordeverstoringen plaats kunnen vinden als gevolg van deze taakuitvoering, dan zal een vierhoek ingericht worden. Naast het nieuwe stelsel rond te beveiligen personen blijft er ook lokale casuïstiek die onder het gezag van de hoofdofficier van justitie blijft liggen. Tot slot verandert er niets aan de verantwoordelijkheden rond het beveiligen van objecten.

Politie voor Iedereen

De korpschef heeft de lijnen uit het programma Politie voor Iedereen toegelicht. Daarbij hoort transparant zijn, normeren en het van fouten willen leren. Men richt zich nu op een leiderschapsprogramma voor 1e lijn leidinggevenden. Hoe bespreek en reflecteer je op thema’s uit politie voor iedereen met je team? Daarbij is het streven om het gedachtengoed te integreren in de organisatie/lijn.

Ook ziet de korpschef kansen in het verder versterken van het samenspel tussen de gezagen en de politie. De aanpak bij eerdere incidenten heeft laten zien dat dit een effectief middel kan zijn. De regioburgemeesters hebben aangegeven dat zij ook de gezamenlijke verantwoordelijkheid voelen om te laten zien dat de politie een organisatie is die professioneel en onafhankelijk/neutraal opereert in de maatschappij. Graag spreken zij apart door over het verder concretiseren van aanpakken en initiatieven die de samenwerking tussen gezag en politie verder versterken. Zij zien ook een rol voor zichzelf in het samenbrengen van partners en bondgenoten in de samenleving. Ook kan gedacht worden aan een aparte bestuurlijke sessie over deze thema’s met een breder bestuurlijk gezelschap. De minister geeft aan ook over het thema politie in een polariserende samenleving het gesprek te willen voeren.

Tot slot

In de rondvraag is afgesproken dat de leden van het LOVP met elkaar in gesprek zullen gaan over het opportuniteitskader van het openbaar ministerie, zodra dit kader verdergaand is ontwikkeld. Dit onder andere gelet op de betekenis daarvan voor de politie.